ارده

ارده از جمله خوراكی های خوشمزه ای است كه از تفت دادن و كوبیدن دانه های كنجد به دست می آید.

مراحل تولید ارده

برای تهیه ارده، دانه های كنجد بوجاری شده در مخازن استیل به مدت 8 ساعت خیس می خورند. پس از خارج كردن آب، دانه های خیس خورده به دستگاه پوست كنی منتقل می شوند. در این دستگاه به شیوه سنتی از ماسه برای ایجاد سایش و اصطكاك بیشتر دانه ها و تسهیل در جداسازی پوست استفاده می گردد. تحت اثر سایش و ضربه، پوست دانه ها شكسته شده، سپس به ترتیب به مخازن آب نمك اشباع و فوق اشباع منتقل می شوند.

دانه ها در مخزن اول به منظور ته نشینی پوسته های كنجد آغشته به ماسه و گل و لای احتمالی به مدت 6 ساعت و در مخزن دوم با هدف پاكسازی كامل دانه ها به مدت یك ساعت قرار می گیرند. هم زدن مداوم در یك جهت در این مخازن بویژه مخزن اول ضروریست.

قابل ذكر است پوست دانه عامل ایجاد تلخی جزئی در دانه كنجد كامل است. پوست گیری دانه كنجد تغییر قابل توجهی را در تركیب شیمیایی دانه ایجاد می كند به طوری كه میزان روغن افزایش یافته و تا حدودی از میزان كلسیم، فیبر خام، آهن و فسفر و اسید اگزالیك كاسته می شود. (بطور جزئی)

در مرحله بعد پوست به همراه ماسه ته نشین شده و مغز كنجد در سطح آب نمك قرار می گیرد. پوسته ها به وسیله یك مكنده از مخزم حاوی كنجد خارج می شوند. سپس مغز كه در سطح آب نمك قرار دارد به حوض سیمانی دیگری كه در آن شیر آب تعبیه شده،‌منتقل و با آب شستشو داده می شود تا عاری از نمك گردد.

در ادامه دانه های پوست كنده كنجد به كوره مجهز به همزن منتقل شده و در كوره به مدت 1 تا 2.5 ساعت حرارت دیده و برای اینكه در اصطلاح جا بیفتد حدود یك شبانه روز در كوره نگه داشته می شوند. در مرحله بعد دانه های كنجد به آسیاب منتقل می شوند. ماده حاصل از آسیاب همان ارده است.

در تهیه ارده باید دقت شود تا ارده سیاه نشود و رنگ آن كرم متمایل به زرد باشد.

خواص ارده

• طبع ارده گرم و تر و بسیار مناسب برای سردمزاجان است.
• ارده برای كاهش وزن بسیار مناسب است و سبب كاهش اشتها می شود. البته باید دقت نمود با غذاهی دیگری میل نشود كه باعث اخلا در هضم می شود.
• ارده سبب افزایش میل جنسی، نعوظ آور، چاق كننده و نفاخ است.
• ارده سرشار از اسید های چرب اشباع نشده است كه نباید در برابر نور مستقیم خورشید و هوای خیلی گرم قرار بگیرد.
• كنجد منبع بسیار سودمندی برای جذب كلسیم، آهن و روی است و حاوی 20 تا 25 درصد پروتئین  و سرشار از اسید فولیك و آهن می باشد كه سبب رفع خستگی  و رفع كم خونی و رفع فقر آهن است.
• ارده به دلیل جذب كلسیم، آهن و روی بالا می تواند جایگزین مناسبی باشد برای كسانی كه مزاجشان با شیر سازگار نیست و یا شیر میل نمی كنند .
• ارده منبع انرژی است و برای ورزشكاران و فصل سرما كه بدن به انرژی بیشتری نیازمند است خوراكی مناسبی به حساب می آید.
• از فواید بیشمار ارده می توان به كاهش كلسترول بد خون اشاره كرد. در كودكان نیز به علت تحرك بالایشان، مصرف ارده و مشتقاتشان می تواند انرژی روزانه شان را تامین كرده و سبب تقویت حافظه دلبندانتان می شود.

طریقه مصرف ارده

ارده به عنوان حلواارده و یا به صورت مستقیم مورد استفاده قرار می گیرد. در خوزستان مرسوم است ارده را با خرما مخلوط كرده و به مصرف می رسانند. در قم و كاشان و یزد ارده را شیره های مختلف مخلوط كرده و مصرف می كنند.

نحوه نگهداری ارده

ارده به دلیل اینكه دارای كنجد می باشد كه سرشار از اسید های چرب اشیاع نشده است، خیلی زود در مجاورت با هوای گرم و تحت تأثیر نور و گرما،‌چربی های آن با اكسیژن تركیب شده و اكسید می شود. این حالت موجب ایجاد طعم تند و نامطلوب می گردد. ارده باید در محلی خنك و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. بنابراین یخچال بهترین محل برای نگهداری می باشد و تاریخ مصرف آنرا تا یكسال بالا می برد.

اگر مدتی از ظرف محتوی ارده استفاده نشود رسوب كرده و روغن آن جدا شده و یا اصطلاحا دوفاز می شود كه این موضوع هیچ ارتباطی با نامرغوبی و یا فساد آن ندارد بلكه ویژگی ذاتی ارده ایت. بنابراین توصیه می شود ارده قبل از مصرف به خوبی مخلوط گردد.

مهمترین مزایای مصرف حلواارده

مهمترین مزایای مصرف حلواارده به عنوان یك ماده غذایی ایده آل را می توان در موارد زیر خلا صه كرد:

• روغن موجود در ارده یكی از بهترین منابع اكسیدان و اسیدهای چرب غیر اشباع است كه ارزش تغذیه ای و درمانی آن اثبات گردیده است. این تركیبات نقش مهمی را در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی ایفا می كند.
• وجود انواع مواد مغزی نظیر ویتامین های E-B و D در ارده كمك قابل توجهی به سلامت مصرف كننده می كند.
• ارده منبع خوبی از آهن و اسید فولیك است كه دریافت روزانه و كافی این تركیبات نقش موثری در پیشگیری از ابتلاء به كم خونی بویژه در كودكان و نوجوانان ایفا می كند.
• كلسیم و فسفر موجود در ارده مانع از كاهش حجم توده استخوانی شده و از ابتلاء به نرمی و پوكی استخوان بویژه در سنین میانسالی و پیری جلوگیری می كند.
• ارده با داشتن طبیعت گرم،‌مزه شیرین و بادارا بودن بیشترین مواد مورد نیاز بدن یك غذای مفید و پرارزش برای انسان است. البته در مصرف آن می بایست جانب احتیاط را رعایت نمود.
• ارده فاقد هرگونه ماده شیمیایی است و خود به تنهایی غذای كاملیست.

اگر كودكانتان علاقه ای به خوردن ارده و خوراكی های كنجدی ندارند حتما خوراكی های هیجان انگیز كنجدی ما را امتحان كنید. (ما امتحان كردیم و جواب خیلی خوبی گرفتیم!!)

نظراتتون رو با ما به اشتراك بزارید.

فروشگاه كنجدك